... وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ (حج (22) آیه 5)
« .... وزمین را پژمرده بنگری آنگاه چون باران برآن فرو بیاریم ، به جنبش در آید و نمو کند وچه بسیار از هر نوع گیاه خرم برویاند »
کلمه عربی " جنبش ولرزیدن " " اهتزت " می باشد که به معنی " به حرکت در آمدن ، زنده شدن ، لرزیدن ، حرکت کردن ، جنبیدن ، تحرک وبزرگ شدن یک گیاه است " کلمه " ربت " که به نموکردن ترجمه شده همچنین به معنی افزایش یافتن ، رشد در تعداد متورم شدن ، بزرگ شدن ، توسعه پیدا کردن ، رشد یک گیاه تهیه کردن و پراز هوا شدن می باشد .
این کلمات به مناسب ترین روش تغییراتی که در ساختار مولکولی خاک به هنگام باریدن باران به وقوع می پیوندد توصیف می کند .
این حرکت که در آیه به آن اشاره شده متفاوت از حرکت پوسته زمین در هنگام وقوع زلزله می باشد ، زیرا فقط ذرات خاک هستند که حرکت می کنند . این ذرات خاک از لایه های تشکیل شده اند که بر روی یکدیگر قرار دارند . وقتی آب وارد این لایه ها می شود موجب بزرگ شدن ذرات گل می شود این مراحل ذکر شده در آیه بصورت علمی به روش زیر بیان می شوند :
1) لرزش و جنبش زمین : بار الکتریسیته ساکن که بر روی سطح ذرات خاک به هنگام برخورد قطرات آب به آنها به وجود می آید به اندازه ای کافی است که آنها را به حرکت و جنبش در آورد . این حرکت تنها زمانی به سکون می رسد که این بار الکتریکی با یک بار الکتریکی مخالف خنثی شود . حرکت ذرات خاک همچنین به دلیل برخورد با ذرات آب می باشد . ازآنجاکه ذرات آب در جهت معینی حرکت نمی کنند ذرات خاک نیز با برخورد آنها به هر جهت به حرکت در می آیند . یک گیاه شناس اسکاتلندی بنام "رابرت براون "در سال 1827 کشف کرد که هنگام برخورد قطرات باران با خاک که باعث یک نوع لرزش و ارتعاش در ملوکولهای خاک می شوند . این حرکت میکروسکوپی ذرات را که امروزه بنام حرکت " براونی " نامیده می شود .
2) متورم شدن خاک :
هنگام باریدن باران قطرات باران که به ذرات خاک برخورد می کنند ، موجب تورم وافزایش حجم آنها می شوند . این به ان دلیل است که وجود آب زیاد در بین ذرات خاک ( فضای بین ذرات خاک اجازه ورود به ذرات آب ویونهای رها شده را می دهد ) افزایش می یابد . هنگامی که آب و مواد غذائی موجود در آن در بین لایه های خاک پخش می شوند اندازه ذرات خاک افزایش پیدا می کند و نتیجتاً باعث می گردد که این ذرات به عنوان انبار آب عمل کرده وخاک را زنده کنند : این به میل و لطف خداوند است که آب به این شیوه در خاک ذخیره شده و به دلیل جازبه زمین پائین نمی رود اگر خاک قادر به نگهداری آب وعناصر معدنی موجود در آن نمی بود آب به پائینترین طبقات زمین فرو رفته و به دلیل نبود آب تمامی گیاهان به زودی از بین می رفتند . علاوه بر آن پروردگار ما خاک رابه گونه ای خلق کرده است که محصولات متنوعی از آن به وجود می آیند .
3) جوانه زدن وسربزشدن زمین :
هنگامی که آب کافی در خاک وجود داشته باشد دانه ها فعال شده و مواد غذائی ساده را جذب می کنند .
گیاهان در حال رشد بمدت 2تا 3 ماه نیازهای آب خود را از این انبارهای کوچک در خاک تامین می کنند .
آیه فوق در سه مرحله شرح می دهد که هنگام که باران بر روی زمین خشک می بارد چه روی می دهد : ذرات خاک به جنبش در می آیند و خاک متورم شده و سپس انواع محصولات به بار می آورد .
این مراحل که قرآن در 1400 سال پیش بیان داشته به طور اعجاب آوری همسر با یافته های علمی در این رابطه است .
آیه دیگری در این رابطه بیان می دارد :
وَآیَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَیْتَةُ أَحْیَیْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ یَأْکُلُونَ (یس ( 36 ) آیه 33)
« زمین مرده برای آنها آیتی است ، ما آنرا زنده کردیم ودانه ای از آن خارج ساختیم که از آن می خورند»
باران که زمین مرده را زنده می کند :
عملکرد باران که " زمین مرده را زنده می کند " در چندین آیه ذکر شده است :
وَهُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیَاحَ بُشْرًا بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا ﴿۴۸﴾
لِنُحْیِیَ بِهِ بَلْدَةً مَّیْتًا وَنُسْقِیَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِیَّ کَثِیرًا﴿۴۹﴾
( فرقان ( 25 ) آیات 48 تا 49 )
« و او کسی است که بادها را بشارتی پیشاپیش رحمت خود خود فرستاد ، و از آسمان آبی طاهر نازل کردیم . تا به وسیله آن زمین مرده ای را زنده سازیم و آنرا به آنچه آفریده ایم از چهار پایان و آدمیان بنوشانیم »
باران علاوه بر آوردن آب به عنوان مایه حیات
موجود است ، خاصیت حاصلخیزی و باروری نیز دارد . قطرات باران که از سطح دریا تبخیر
شده وسپس به ابرها می رسند دارای موادی هستند که خاک مرده را دوباره حیات
می بخشد . این قطرات باران با این خاصیت
حیات بخشی قطرات سطح کشش نامیده می شوند . این قطرات در واقع از لایه بالائی سطح
دریاها که زیست شناسان به آن ریزلایه ( میکرو لا یه ) می گویند بوجود می آید . ضخامت این لایه از سطح دریا ها کمتر
از یک دهم میلی متر می باشد ودارای مقادیر زیادی از مواد ***حاصل شده از تجزیه
جلبکها و نوپلانکتن ها می باشد . بعضی از این ضایعات علاوه برجذب وجمع آوری عناصری
مانند فسفر، منیزیم و پتاسیم از آب دریا مقادیری از فلزات سنگین نیز مانند مس ،
قلع کبات وسرب رانیز جذب می نماید . ودانه ها وگیاهان موجود در سطح زمین مقادیر
زیادی از نمک معدنی و سایر عناصر مورد نیاز برای رشد شان را از این قطرات باران می
گیرند .
قران به این مورد به شکل زیر اشاره می کند :
سوره ق ( 50 ) آیه 9 :
وازآسمان آبی با برکت نازل کردیم وبه وسیله آن باغها ودانه هایی درو می کنند . رویاندیم .
این نمکها که فرود می آیند یک مثال کوچک از کودهائی است که به طور معمول و نسبی برای افزایش تولید مورد استفاده قرار می گیرد .( کلسیم ، منیزیم ، پتاسیم و .......)
به عبارت کوتاه باران یک کود مهم است . کودی که تنها از طریق باران داده می شود در صد سال می تواند تمام مواد و عناصر لازم برای گیاهان را حتی در یک خاک بسیار فقیر فراهم نماید . جنگلها نیز از مواد شیمیائی نشأت گرفته از دریا تغذیه کرده ورشد می نمایند .
با این شیوه هر سال حدود 150 میلیون تن ذرات کود بر زمین ریخته می شود بدون این عملکرد باروری وکود دهی کره زمین دارای بسیار کمی از گیاهان می بود و چرخه زندگی بر روی آن به هم می ریخت ارائه اطلاعات در مورد دوباره زنده شدن گیاهان در این آیه صرفاً یکی دیگراز بیشمار خواص معجزه آسای قران است .